EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) 1980'lerin sonunda psikolog Francine Shapiro tarafından geliştirilen bir psikoterapi şeklidir. Bireylerin travmatik deneyimleri işlemesine ve bu deneyimlerden kaynaklanan olumsuz duygu, düşünce ve davranışların üstesinden gelmesine yardımcı olmak için göz hareketleri veya dokunma gibi iki taraflı uyarım tekniklerinin kullanılmasını içeren yapılandırılmış sekiz aşamalı bir yaklaşımdır.
EMDR'nin amacı, bireylerin travmatik anıları işlemelerine ve bunları mevcut hafıza ağlarına daha uyumlu bir şekilde entegre etmelerine yardımcı olmaktır. Terapi, bir kişi travmatik bir olay yaşadığında, bu olayın anısının beyinde "sıkışıp kaldığı" ve tam olarak işlenmediği teorisine dayanmaktadır. Sonuç olarak, anı, olay meydana geldikten çok sonra bile olumsuz duygu, düşünce ve davranışları tetiklemeye devam edebilir.
EMDR, bireylerin travmatik anıları işlemesine yardımcı olurken aynı anda iki taraflı uyarımla hafızaya odaklanır. Bu, bir terapistin parmaklarını gözleriyle takip etmeyi, bir dizi sesi dinlemeyi veya vücudun alternatif taraflarına dokunmayı içerebilir. İki taraflı uyarımın hafızayı "çözmeye" yardımcı olduğuna ve beynin deneyimi tam olarak işlemesine izin vererek olumsuz semptomlarda azalmaya yol açtığına inanılmaktadır.
EMDR tipik olarak eğitimli bir terapist tarafından bire bir ortamda gerçekleştirilir, ancak tekniğin varyasyonları grup terapisi ortamlarında veya çevrimiçi terapi yoluyla kullanılabilir. EMDR terapisinin sekiz aşaması aşağıdaki gibidir:
- Öykü ve Tedavi Planlaması: Terapist, bireyin semptomlarının ayrıntılı bir öyküsünü alacak, hedeflenecek spesifik travmatik anıyı belirleyecek ve bir tedavi planı oluşturacaktır.
- Hazırlık: Terapist, terapi sırasında ortaya çıkabilecek herhangi bir sıkıntıyı yönetmelerine yardımcı olmak için bireye çeşitli başa çıkma becerileri öğretecektir.
- Değerlendirme: Terapist, bilateral stimülasyon yaparken bireyin hedeflenen travmatik anıya odaklanmasını sağlayacaktır.
- Duyarsızlaştırma: Terapist, kişi travmatik anıyı işlerken, anı ile ilişkili olumsuz duygulara, düşüncelere ve fiziksel hislere odaklanarak iki taraflı stimülasyona devam edecektir.
- Kurulum: Terapist, bireyin anıyla ilişkili olumsuz düşünce veya inanç yerine sahip olmak istediği olumlu bir düşünce veya inanca odaklanmasını sağlayacaktır.
- Vücut Taraması: Terapist, bireyin vücudunu herhangi bir kalıntı gerginlik veya olumsuz his için taramasını sağlayacaktır.
- Kapanış: Terapist, bireyin sakin bir duruma dönmesine yardımcı olacak ve terapi sırasında ortaya çıkan olumlu inançları veya duyguları pekiştirecektir.
- Yeniden değerlendirme: Terapist, daha fazla terapiye ihtiyaç olup olmadığını belirlemek için bireyin semptomlarını yeniden değerlendirecektir.
EMDR'nin TSSB, anksiyete, depresyon ve fobiler de dahil olmak üzere bir dizi ruh sağlığı sorununun tedavisinde etkili olduğu bulunmuştur. Herkes için uygun olmasa da EMDR, travmayla ilgili ruh sağlığı sorunları olan bireyler için oldukça etkili bir terapi şekli olabilir.